Integratie VSO in het VO

Thema: kansengelijkheid

Ingezonden door: Jacobus Fruytier scholengemeenschap te Apeldoorn

Beschrijf de oplossing
Kansengelijkheid wil het kabinet bevorderen door te streven naar inclusief onderwijs waarbij kinderen met en zonder een beperking/ziekte samen naar school gaan. Doel is onder meer om het gespecialiseerd voortgezet onderwijs z.s.m. onder te brengen bij het voortgezet onderwijs.

Precies op dit punt zijn wij een van de voorlopers. Wij willen recht doen aan diversiteit, rekening houden met verschillen. Daarom werken we al jaren aan de invlechting van VSO in onze VO-school. We streven daarbij naar een continuüm van juiste en passende zorg voor álle leerlingen.

Concreet: Onze VO-school huisvest de VSO-afdeling van de Obadjaschool te Zwolle, met in totaal zo’n 130 leerlingen. Idealiter zouden we die afdeling in onze school opnemen, zodat wij daarvoor ook de bestuurlijke verantwoordelijkheid dragen. 

Leerlingen vanuit het VSO doen bij ons op school – naar vermogen – mee aan reguliere lessen. Onze jarenlange, positieve ervaringen hiermee maken dat we graag als ambassadeur van deze oplossingsrichting optreden, namens talloze dankbare VSO-leerlingen. Omdat zij op onze school volop meedoen, raken ze hun stigma kwijt. Apetrots zijn ze dat ook zij ‘gewoon’ op de Fruytier zitten!

Op welke manier wordt de leerling er beter van?
De grootste winst zit in het herwinnen van hun eigenwaarde. Het zelfbeeld en zelfvertrouwen van de betrokken leerlingen heeft vaak ergens in hun onderwijsloopbaan een deuk opgelopen. Daardoor is hun vertrouwen – en dat van hun ouders! – in regulier onderwijs gedaald. Terwijl wij ook hén zelfvertrouwen willen meegeven in de voorbereiding op hun participatie in de maatschappij.

De betrokken leerlingen maken bij ons onderdeel uit van de reguliere schoolgemeenschap: ze delen faciliteiten (van praktijklokalen tot aan het plein) met reguliere leerlingen, nemen waar mogelijk deel aan de reguliere lessen. Ze beseffen dan: ik kan meer dan dacht, ik hoor er ook bij. Prachtig om ze zo te zien groeien!

De reguliere leerlingen hebben er ook baat bij: als er VSO-leerlingen met hen aan dezelfde lessen deelnemen, leren ze dat we een diverse maatschappij hebben, waarin je elkaar helpt. Ons buddysysteem, waarin we VSO-leerlingen koppelen aan reguliere leerlingen helpt daar ook bij.

Wat hebben we nodig?

1. Ruimte in regelgeving: we zijn blij dat het kabinet de strikte scheiding van VO en VSO wil opheffen; 

2. Tijd om werkendeweg uit te vinden wat het beste is voor betrokken leerlingen én

3. Vooral: heel veel vertrouwen (van overheid en inspectie). Zet de professional in zijn kracht: laat hem vertellen wat hij nodig heeft.

Wat kunnen we bieden?

Voor de coronatijd (en dat willen we weer oppakken) belegden we jaarlijks een studiedag om met andere scholen van onze richting ervaringen te delen. Dat kweekt een sfeer van gezamenlijkheid: je kunt elkaar motiveren en enthousiasmeren.

Daarnaast komen veel scholen van buiten onze reformatorische denominatie bij ons kijken. Dat faciliteren we graag, rekening houdend met de draagkracht en de grenzen van onze leerlingen. Zij zijn gebaat bij structuur en we respecteren hun ritme door die niet te veel met bezoek te verstoren. 

Ken je een voorbeeld waar dit al in de praktijk is gebracht?
De VSO-leerlingen op onze school starten in leerjaar 1 in een stamgroep met allemaal VSO-leerlingen. Met de leerlingen en hun ouders maken we een persoonlijk plan: bij welke vakken zou je kunnen meedoen aan het reguliere onderwijs? Een VMBO-leerling kan zich dan in onze praktijklokalen voorbereiden op zijn latere beroep, maar ook kan iemand bijv. op HAVO-niveau meedoen aan wiskundelessen. 

Veel van onze VSO-leerlingen kunnen participeren in dit symbiose-onderwijs. Deze leerlingen gedijen niet bij hele dagen regulier onderwijs, maar wel bezien we graag hoeveel ieder van hen aankan.   

Waar mogelijk laten we VSO-cluster-4-leerlingen via een doorstroomklas terugstromen naar het regulier onderwijs. Omgekeerd is er een schakelklas die we preventief inzetten om te voorkomen dat reguliere leerlingen in het VSO geplaatst worden. Doel van het experiment is om voor zoveel mogelijk leerlingen regulier onderwijs aan te bieden. Dat vraagt om passende zorg in beide schoolsoorten.